Bilans cieplny budynku to analiza cieplna danego obiektu określająca bilansowe zapotrzebowanie na moc przy zdefiniowanych warunkach otoczenia i osłonie bilansowej. Bilans cieplny budynku można zostać sporządzony dla każdego rodzaju budynku – jednorodzinnego, wielorodzinnego czy usługowego.
Bilans cieplny budynku to metoda oceny wymaganej, szczytowej mocy cieplnej, jaką należy dostarczyć do budynku aby pokryć całkowite straty ciepła w budynku.
Bilans cieplny uwzględnia wszystkie czynniki wpływające na bilans energetyczny budynku, takie jak konstrukcja budynku, geometria, sposób użytkowania, izolacja termiczna czy wymiana powietrza.
Podczas obliczania bilansu cieplnego bierze się pod uwagę straty ciepła na drodze przenikania i wymian powietrza przy utrzymywaniu pożądanej temperatury wewnątrz pomieszczeń. Bilans cieplny wskazują też obszary, gdzie straty ciepła są zbyt duże.
Wyniki bilansu cieplnego budynku są przydatne do podejmowania decyzji dotyczących optymalizacji zużycia energii, poprawy efektywności energetycznej, wyboru odpowiednich systemów grzewczych, a także oceny potencjalnych oszczędności energetycznych.
Podstawowy bilans cieplny obejmuje cały obiekt bez rozróżnienia na wielkość poszczególnych mocy dla poszczególnych stref wewnątrz analizowanego obiektu, np. bilans cieplny budynku wielkorodzinnego. Bilans cieplny o większej szczegółowości może zawierać zestawienie wielkości zapotrzebowania na moc dla mniejszych obszarów w analizowanym obiekcie, np. zapotrzebowanie bilansowe na moc dla każdego mieszkania w budynku wielorodzinnym. Opracowanie takie jest użyteczne do określenia współczynników wyrównawczych LAF. Ostatnim poziomem szczegółowości jest bilans cieplny pojedynczych pomieszczeń, czy to dla obiektów jednorodzinnym czy wielorodzinnych. Bilans cieplny pomieszczenie po pomieszczeniu pozwala na dobór np. odbiorników ciepła.
Wykonanie bilansu cieplnego budynku jest istotne z kilku powodów: